Okres 24 h stanowi dopuszczalną wartość, w której kierowca powinien zmieścić się wykonując swoją pracę wraz z odpoczynkiem dziennym. Może on jednak wynieść np. 22 h, 20 h.

Przykład:

• Kierowca rozpoczął pracę o godzinie 13.00 w poniedziałek. Jego okres 24 h zakończy się we wtorek o godzinie 13.00. Jednak czas jazdy w danym okresie wyniósł 9 h, a inna praca trwała 2 h. Odpoczynek dzienny odebrał w ilości 11 h.

Czyli : 9 h + 2 h + 11 h = 22 h.

Kierowca nie przekroczył 24 h okresu, ale wyniósł on 22 h. Po zakończeniu odpoczynku dziennego rozpoczyna się następny cykl pracy.

Należy zwrócić uwagę, że rozporządzenie określa maksymalną wartość okresu, a nie minimalną.

Czas jazdy w okresie 24 godzinnym określony jako czynność prowadzenia pojazdu pomiędzy odpoczynkami dziennymi lub odpoczynkiem dziennym a odpoczynkiem tygodniowym stanowi sumę okresów prowadzenia w ilości maksymalnej wartości 9 h.

Przykład:

Przedłużenie czasu jazdy.

Odstępstwem od normy 9 h czasu jazdy jest możliwość jego przedłużenia do 10 h dwa razy w tygodniu. Należy zwrócić uwagę, że w przypadku wydłużenia jazdy do wartości np. 9 h i 5 minut kierowca wykorzystuje w ten sposób czas 10 h. Z punktu widzenia przewozu jest to działanie nieekonomiczne.

Określając przedłużenie czasu jazdy do 10 h dwa razy w tygodniu mamy na uwadze definicje tygodnia. Oznacza okres od 0⁰⁰ poniedziałek do 24⁰⁰ niedziela.

Czyli:  Dni miesiąca – wrzesień

 10h jazdy              10h jazdy                  10h jazdy

1 Pon. –  2 Wt. –  3 Śr. –  4 Czw. –  5 Piąt. –  6 Sob. – 7  Niedz. – 8  Pon. –

                                     10h jazdy                                                             10h jazdy

9  Wt. –  10 Śr. –  11 Czw. –  12 Piąt. – 13  Sob. – 14  Niedz. – 15  Pon. –

10h jazdy

16 Wt. – 17  Śr. –  18 Czw. –  19 Piąt. –  20 Sob. –  21 Niedz.

A)

1 Pon., 2 Wt., 9 Wt., 10 Śr. i 17 Śr. – dni określone, w których kierowca odbierał odpoczynek tygodniowy.

B)

4 Czw., 6 Sob., 8 Niedz., 11 Czw., 15 Pon., 16 Wt. – dni określone, w których kierowca przedłużył czas jazdy do 10 h.

W pierwszych sześciu okresach miesiąca pracy od 3 – go w środę do 8 – go w poniedziałek, kierowca wykorzystuje trzy razy po 10 h jazdy. Można posądzić go o naruszenie przepisów związanych z przekroczeniem czasów jazdy. Należy wrócić do definicji tygodnia, który kończy się o 24⁰⁰ w niedzielę.

Wniosek : 10 h jazdy 8 – go w poniedziałek należy do drugiego tygodnia miesiąca. W tej sytuacji nie mamy do czynienia  z naruszeniem czasów jazdy.

Analizując sytuację w dniach 8 – go poniedziałek do 14 – go niedziela. Pomimo, że są to dwa odrębne okresy rozdzielone odpoczynkiem tygodniowym (9 – wt. i 10 – śr.), bierzemy pod uwagę „tydzień” jako definicję. Proszę zwrócić uwagę, że pomimo przypadających dni w różnych okresach czas 10 h nie został przekroczony.

Następnym ciekawym przypadkiem, w których kierowca wydłużył czas jazdy do 10 h są dni 15 – pon. i 16 – wt., kończąc tym samym sześć okresów pracy. Odebrał odpoczynek tygodniowy w dniu 17 – śr. Biorąc pod uwagę  tydzień, do 21 – niedziela, wykorzystane są już możliwości wydłużenia czasu jazdy.

Oczywiście podane przykłady pokazują w jaki sposób prawidłowo korzystać z możliwości wydłużenia czasów jazdy do 10 h dwa razy w tygodniu, ale należy pamiętać o wartościach czasów jazdy określonych w okresach tygodniowych i dwutygodniowych. Dlatego pozostałe dni pracy w każdym okresie nie zostały określone jazdą.

Czas jazdy w przedziale tygodniowym i dwutygodniowym.

Odnosząc się do opisu powyżej wspomniany okres tygodniowy i dwutygodniowy należy traktować spójnie. W rozporządzeniu podana jest wartość czasów jazdy dla tygodnia (patrz definicja) – wynosi  ona 56 h, oraz dla dwóch tygodni – 90 h.

Przykład:

Poszczególne tygodnie miesiąca.

56h         34h

1……………2……………3……………4……………1……………2……………3……………4

90h          90h           90h           90h              90h           90h           90h

Wartość określona 56 h jazdy w jednym tygodniu jest sumą sześciu okresów, w których kierowca może wydłużyć jazdę dwa razy do 10 h, a w pozostałych okresach po 9 h. Czyli: 2 (okresy) ×10 h = 20 h, oraz 4 (okresy) × 9 h = 36 h.

Wynik: 20 h + 36 h = 56 h

Z przykładu wynika, że jeżeli kierowca w pierwszym tygodniu wykorzysta ilość czasu jazdy o wartości 56 h, to w następnym tygodniu powinien pomniejszyć ją do 34 h, uzyskując w ten sposób 90 h.

Teoretycznie kierowca w ciągu doby zegarowej może prowadzić pojazd więcej niż 9 czy 10 godzin. Wynika to z zakończenia każdego okresu 24 h odpoczynkiem dziennym.

Normy czasu jazdy w okresie 24 h wynoszące 9 i 10 godzin nie stanowią ciągłości jazdy. Dopuszczalny czas jednostkowy określony jest wartością 4.5 h. Jest to okres jazdy, który należy traktować jako teoretyczny. Bardzo rzadko występują sytuacje, w których kierowca jest w stanie w pełni spożytkować 4.5 h. Związane jest to oczywiście miejscami parkingowymi na danej trasie przewozu.

W przewozie drogowym mogą zaistnieć pewne odstępstwa od wartości 4.5 godzinnej jazdy. Wartość ulegnie wydłużeniu do np. 6 h. Nawiązuje do tych okoliczności art. 12 rozporządzenia 561/2006, zwracając uwagę na priorytetowe: „ bezpieczeństwo drogowe”, do którego należy się odnieść.

Art.. 12

„ Pod warunkiem, że nie zagraża to bezpieczeństwu drogowemu oraz umożliwia osiągnięcie przez pojazd odpowiedniego miejsca postoju, kierowca może odstąpić od przepisów art. 6 – 9 w zakresie niezbędnym dla zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu lub ładunku ”.

Artykuły od  6 do 9 wymienione powyżej odnoszą się do tematów:

• 6 – normy czasu jazdy.
• 7 – właściwe odbieranie przerw w czasie jazdy.
• 8 – odpoczynki dzienne i tygodniowe.
• 9 – określa odpoczynek regularny dzienny w przeprawach promowych lub koleją (możliwość przerwania odpoczynku dwa razy, a suma przerw nie może przekroczyć 1 h), oraz dojazd do miejsca postoju pojazdu i powrót z tego miejsca jako czas innej pracy.

Przykład:

Trasa kierowcy po 3 h jazdy realizującego przewóz drogowy została zmieniona objazdem, który był związany z wypadkiem drogowym. Podczas dalszej drogi nie było odpowiedniego, bezpiecznego miejsca na postój pojazdu w celu odebrania przerwy. Dotarcie do właściwego parkingu trwało 3 h. Czas jazdy został przekroczony o 1.5 h. Suma jazdy wyniosła 6 h, zamiast 4.5 h.

3 h (czas przed zmianą trasy) – 3 h (czas dotarcia do parkingu) = 6 h – odebranie przerwy w wymiarze np. 50 min. (opis przyczyny przekroczenia czasu jazdy) – 3 h (dalsza jazda) – odebranie odpoczynku dziennego – koniec okresu 24 h.

Przykład określa przypadek związany z przekroczeniem czasu jazdy, który jest niezależny od kierowcy lub przewoźnika. Warunkiem korzystania z art. 12 rozporządzenia 561/2006 są sytuacje, które nie mogły być wcześniej znane przed rozpoczęciem przewozu, a przewoźnik, kierowca uczynili wszystko żeby uniknąć tego przekroczenia. Po ustaniu przyczyny kierowca ma w obowiązku wykonać wydruk z bieżącego dnia  i uzupełnić go treścią określającą powód wykroczenia. Natomiast gdy pojazd jest wyposażony w tachograf analogowy, wpis powinien być naniesiony na wykresówce.

Art. 12 ………………”kierowca wskazuje powody takiego odstępstwa odręcznie na wykresówce urządzenia rejestrującego lub na wydruku z urządzenia rejestrującego, albo na planie pracy najpóźniej po przybyciu do miejsca pozwalającego na postój”.

Treść artykułu 12 561/2006 oznacza, że wydruk lub wpis na wykresówce w innym czasie niż określony w treści będzie niezgodny, a tym samym uznany za bezzasadny i nie będzie brany pod uwagę w czasie kontroli drogowej lub w firmie.

Odstępstwa od norm np. czasu prowadzenia pojazdu mogą wynikać tylko z sytuacji niezależnych od kierującego oraz ewidentnie nieuniknionych i nie dających się przewidzieć, nawet gdy trasa przejazdu była wcześniej starannie wyznaczona. Przewóz zawsze powinien uwzględniać dostęp do parkingów, natężenia ruchu, kategorie drogi po których realizowany jest transport. Czyli tak zorganizowany żeby kierowcy mogli przestrzegać rozporządzenia, zasad ruchu drogowego, a w czasie postoju pojazdu spełniali warunki firm ubezpieczeniowych w zakresie bezpieczeństwa.

Proszę zwrócić uwagę, że opisywany artykuł 12 znajduje się w rozporządzeniu 561/2006 w rozdziale czwartym – WYJĄTKI. Nie należy więc stosować go jak przysłowiowej „furtki” do nadużywania norm określonych rozporządzeniem. Przewoźnicy nakłaniają kierowców do stosowania wydruków z opisem, w każdej sytuacji np. brak miejsca na parkingu. Czy wymieniony powód może być przyczyną przedłużenia czasu jazdy? Otóż nie. Przedstawiona sytuacja posiada braki spełnienia przez przewoźnika , zarządzającego transportem podstawowych obowiązków, który podjął przewóz i pragnie go zrealizować bez względu na okoliczności.